Không ít lần tại hạ nghe những người Việt ở Mỹ nói rằng: “Tụi Mỹ lười lắm, và làm nhiêu xài nhiêu không biết tiết kiệm nên toàn ở nhà thuê”. Ban đầu tại hạ cũng không để ý lắm, nhưng sau này tại hạ thấy câu nói đó xuất hiện khá nhiều trong cộng đồng người Việt.

Cho rằng người Mỹ nghèo

Một trong những ngộ nhận phổ biến của người Việt ở Mỹ là họ cho rằng người Mỹ lười và không có tiền. Trong nhiều gia đình và cộng đồng người Việt, tại hạ nghe rất nhiều câu chuyện về việc người Mỹ không chịu làm việc, và sống dựa vào phúc lợi xã hội. Họ cho rằng người Mỹ không mua nổi nhà, không mua nổi xe hơi, và không có tiền để tiêu xài.

Tại hạ không phủ nhận rằng có một số người Mỹ như vậy. Nhưng tại hạ tin rằng họ chỉ là một thiểu số. Họ không đại diện cho người Mỹ nói chung. Thực tế, theo thống kê của chính phủ Mỹ, 78% người Mỹ sở hữu nhà riêng, và 91% người Mỹ sở hữu xe hơi. Nếu người Mỹ nghèo và lười biếng như nhiều người Việt vẫn nghĩ, thì làm sao họ có thể mua được những thứ đắt đỏ như vậy?

Mặt khác, tại hạ cũng không phủ nhận rằng có một số người Việt ở Mỹ rất giàu có. Họ có thể mua được nhà to, xe sang, và tiêu xài hoang phí. Nhưng họ không đại diện cho người Việt nói chung. Chúng ta chỉ chiếm khoảng 1% dân số Mỹ, và thu nhập trung bình của người Việt ở Mỹ chỉ bằng khoảng 70% thu nhập trung bình của người Mỹ. Nếu người Việt giàu và giỏi thì tại sao chúng ta không thể hòa nhập và thành công như người Mỹ? Tại sao chúng ta phải sống ở đây?

Nguyên nhân của ngộ nhận này đến từ những lý do sau:

Sự khác biệt về văn hóa và lối sống:

Người Mỹ có lối sống và giá trị khác với người Việt. Họ coi trọng sự tự lập, tự do, và cá nhân. Họ không thích phụ thuộc vào gia đình hay xã hội. Họ cũng không thích khoe khoang hay so sánh với người khác. Trong khi đó, người Việt thường có xu hướng phụ thuộc vào gia đình, cộng đồng, và truyền thống. Họ cũng thích khoe khoang và so sánh với người khác. Sự khác biệt này có thể dẫn đến những hiểu lầm và định kiến về nhau.

Cụ thể chúng ta hay cho rằng người Mỹ chỉ thích ở nhà thuê, không mua nhà. Nhưng thực ra, người Mỹ rất thích mua nhà, nhưng họ chỉ mua nhà khi họ có đủ tiền và đủ khả năng chi trả. Họ không muốn vay nợ hay gánh nặng tài chính. Trong khi đó, người Việt thường có xu hướng mua nhà bằng mọi giá, kể cả vay nợ hay chấp nhận rủi ro. Chúng ta coi việc sở hữu nhà là một biểu tượng của thành công và địa vị.

Sự khác biệt về tính tự lập và tính phụ thuộc:

Người Mỹ có tính tự lập cao, họ không muốn phụ thuộc vào ai, kể cả gia đình hay chính phủ. Họ chấp nhận phá sản nếu không thể trả nợ hoặc làm ăn thua lỗ. CHẾT THÌ CHỊU

Trong khi người Việt có tính phụ thuộc cao, họ thường dựa vào gia đình, cộng đồng, và chính phủ để giải quyết khó khăn. Họ ngại phá sản vì sợ mất mặt và bị kỳ thị.

Lấy ví dụ một người Việt chẳng may bị mất việc làm hay gặp khó khăn tài chính. Thì hầu hết những người Việt xung quanh sẽ tìm cách giúp đỡ họ, từ việc cho vay tiền, giới thiệu việc làm, hay thậm chí là nuôi dưỡng họ. Người thất bại lại hay có kiểu than thở “khổ quá, không biết làm sao bây giờ”, và trông đợi vào sự giúp đỡ từ người khác. Song song đó những gia đình Việt cũng có xu hướng giúp đỡ lẫn nhau, chưa hẳn là họ muốn vậy, nhưng vì “mặt mũi”, vì dư luận nên họ phải giúp.

Cho rằng người Việt tài giỏi​

Một ngộ nhận khác của người Việt ở Mỹ là họ cho rằng người Việt tài giỏi và thông minh hơn người Mỹ. Họ tự hào về những thành tựu của người Việt trong MỘT VÀI lĩnh vực như khoa học, nghệ thuật, thể thao, và kinh doanh. Điều này là hoàn toàn sai.

Vì như đã nói ở trên, chúng ta chỉ chiếm khoảng 1% dân số Mỹ, cho dù cả 1% đó đều tài giỏi thì cũng không thể so sánh với 99% còn lại. Hơn nữa, những thành tựu của người Việt ở Mỹ chỉ là một phần nhỏ trong bức tranh tổng thể của xã hội Mỹ. Bằng chứng là chúng ta có lịch sử dân tộc lâu hơn họ (phải vài ngàn năm), nhưng những gì chúng ta đóng góp cho lịch sử nhân loại này là rất ít. Trong khi đó:

• Người Mỹ đã phát minh ra máy bay, tàu vũ trụ, internet, và nhiều công nghệ khác.
• Người Mỹ đã sáng tác ra nhiều thể loại âm nhạc, phim ảnh, và văn học nổi tiếng.
• Người Mỹ đã giành được nhiều huy chương vàng trong các kỳ Olympic và toán học quốc tế.
• Người Mỹ đã xây dựng được một nền kinh tế mạnh mẽ và đa dạng.
• Hầu hết những tỷ phú và triệu phú trên thế giới đều là người Mỹ.
• Người Mỹ đã tạo ra hầu hết các ngôn ngữ lập trình phổ biến hiện nay.
• Người Mỹ đã tạo ra nhiều thương hiệu toàn cầu như Apple, Google, Microsoft, và Coca-Cola.
• Người Mỹ đã có nhiều đóng góp cho nhân loại trong các lĩnh vực như y học, giáo dục, và nhân quyền. Họ sáng tạo ra hầu hết các Vaccine cho các loại bệnh dịch… … và còn rất nhiều thứ khác nữa.

Cũng không phủ nhận rằng người Việt có nhiều tài năng và đóng góp cho xã hội Mỹ. Nhưng tại hạ tin rằng chúng ta cần khiêm tốn và thực tế hơn về khả năng của mình. Chúng ta không thể tự mãn và tự phụ về bản thân mình, mà phải học hỏi và tôn trọng người khác.

Cho rằng người Việt đoàn kết​

Người Việt ở Mỹ không đoàn kết như nhiều người vẫn nghĩ. Chúng ta có nhiều khác biệt về địa lý, văn hóa, tôn giáo, và chính trị. Chúng ta cũng có nhiều mâu thuẫn và xung đột trong cộng đồng. Chúng ta không thể thống nhất ý kiến và hành động trong nhiều vấn đề quan trọng.

Chỉ ta chỉ có mối liên lạc lỏng lẻo với nhau dựa trên ngôn ngữ, văn hóa, và lịch sử chung mà thôi. Chúng ta thường xuyên chỉ trích nhau, cạnh tranh nhau, và thậm chí là chống đối nhau. Rõ ràng người Nam với người Bắc, người hải ngoại với người trong nước từ bao năm nay vẫn chưa thể hòa hợp được với nhau.

Cho rằng xe Mỹ là dở, hao xăng​

Một ngộ nhận khác của người Việt ở Mỹ là họ cho rằng xe Mỹ là dở và hao xăng. Họ thường so sánh xe Mỹ với xe Nhật, Hàn, hay Đức và cho rằng xe Mỹ không bền, không đẹp, và không tiết kiệm nhiên liệu. Điều này cũng không đúng.

Điều không đúng đầu tiên là sự so sánh của họ rất khập khễnh. Ví dụ như họ hay so sánh một chiếc xe bán tải của Mỹ với một chiếc xe sedan của Nhật. Hai loại xe này có mục đích và tính năng khác nhau, nên không thể so sánh được. Hay họ lại so sánh dòng xe phổ thông của Nhật với dòng xe hạng sang của Mỹ.

Quý vị sẽ nghe họ nói:

• Toyota Camry ngon hơn con Ford F-150, chạy tiết kiệm hơn, bền hơn, và đẹp hơn.
• Honda CRV bền hơn Cadillac Escalade, chạy tiết kiệm hơn.

Và họ cho rằng những so sánh đó là đúng, và “chất lượng xe Mỹ dở”.

Ôi trời ah, đúng là “người Việt mình” có cái nhìn rất phiến diện và thiển cận. Trong khi Mỹ là nước sản xuất ra hầu hết các loại xe hơi, và là nước có ngành công nghiệp ô tô phát triển nhất thế giới. Nói không quá rằng, nếu không có Mỹ thì thế giới này sẽ không có xe hơi như ngày nay.

Nếu quý vị có thời gian bước vào bên trong xe Cadillac Escalade, quý vị sẽ thấy nó sang trọng và đẳng cấp cỡ nào. Hay thử chở hàng bằng chiếc Ford F-150 xem sao. Chiếc xe bán tải này là chiếc xe bán chạy nhất nước Mỹ trong 40 năm liền, và là chiếc xe bán chạy nhất thế giới trong 20 năm liền. Người tiêu dùng không khờ đến nỗi mà mua một chiếc xe dở về chất lượng và hao xăng. Mỗi loại xe đều có ưu và nhược điểm riêng, và phù hợp với nhu cầu và sở thích của từng người. Xin đừng so sánh như vậy nữa.

Tóm lại chúng ta đã quen và chỉ quanh quẩn ở tầm mức các loại xe phổ thông mà thôi. Và chúng ta là người nhập cư chỉ sử dụng xe cho mục đích đi lại là chính nên chúng ta không có nhu cầu tìm hiểu sâu về xe. Chúng ta chỉ cần một chiếc xe đủ dùng, tiết kiệm xăng, và giá cả phải chăng. Chúng ta chưa thực sự hiểu hoặc cần một chiếc xe sang trọng, đẳng cấp, hay khác hơn là mạnh mẽ phục vụ cho công việc.

Có bị tai nạn giao thông ở Mỹ rồi mới hiểu được giá trị của một chiếc xe Mỹ nó khác thế nào so với xe Nhật.

Hãy thử tìm hiểu về những chiếc xe huyền thoại, bền bỉ, và mạnh mẽ quý vị sẽ thấy chỉ lẻ tẻ vài chiếc xe của Nhật mà thôi… Còn lại hầu hết là xe của Mỹ, Đức, và Anh.

22 triệu USD (gần 512 tỷ VNĐ) là mức giá người ta trả cho chiếc Duesenberg SSJ đời 1935 từng thuộc sở hữu của nam diễn viên huyền thoại Gary Cooper.

Cho rằng thức ăn Mỹ dở​

Gần như là nhận thức chung của người Việt khi nói về ẩm thực Mỹ là họ nghĩ ngay đến Hamburger, khoai tây chiên, và pizza. Họ cho rằng thức ăn Mỹ là đồ ăn nhanh, không lành mạnh, và không ngon miệng…

Cũng thông cảm rằng những gì chúng ta biết về Mỹ khi còn ở Việt Nam rất hạn chế. Chúng ta chỉ biết đến những món ăn nhanh, rẻ tiền, và phổ biến như vậy. Bởi chúng ta chưa biết đến những quán ăn bản địa nổi tiếng của Mỹ như là:

• Texas BBQ: Thịt nướng kiểu Texas là một trong những món ăn đặc trưng của bang Texas. Thịt được ướp gia vị và nướng trên lửa than hoặc lửa gỗ, tạo ra hương vị thơm ngon và đậm đà.
• Philly Cheesesteak: Bánh mì kẹp thịt bò và phô mai kiểu Philadelphia là một trong những món ăn đặc trưng của bang Pennsylvania. Bánh mì được nướng giòn và nhân thịt bò được xào với hành tây và ớt chuông, tạo ra hương vị hấp dẫn và béo ngậy.
• Clam Chowder: Súp nghêu kiểu New England là một trong những món ăn đặc trưng của bang Massachusetts. Súp được nấu từ nghêu, khoai tây, hành tây, và kem, tạo ra hương vị ngọt ngào và béo ngậy.
• Gumbo: Món hầm kiểu Louisiana là một trong những món ăn đặc trưng của bang Louisiana. Món hầm được nấu từ thịt, hải sản, rau củ, và gia vị Cajun, tạo ra hương vị cay nồng và đậm đà.
• Buffalo Wings: Cánh gà chiên kiểu Buffalo là một trong những món ăn đặc trưng của bang New York. Cánh gà được chiên giòn và ướp gia vị cay, thường được ăn kèm với sốt phô mai và cần tây.
• Chicago Deep-Dish Pizza: Pizza kiểu Chicago là một trong những món ăn đặc trưng của bang Illinois. Pizza được làm từ bột mì dày và nhân nhiều phô mai, thịt, rau củ, và sốt cà chua, tạo ra hương vị béo ngậy và no nê.
• Lobster Roll: Bánh mì kẹp tôm hùm kiểu Maine là một trong những món ăn đặc trưng của bang Maine. Bánh mì được nướng giòn và nhân tôm hùm được trộn với sốt mayonnaise và cần tây, tạo ra hương vị ngọt ngào và béo ngậy. … và còn rất nhiều món ăn khác nữa.

Nước Mỹ có hơn 300 triệu dân, và là nơi hội tụ của tất cả các nền văn hóa trên thế giới. Nên ẩm thực Mỹ rất đa dạng và phong phú, nếu không muốn nói là phong phú nhất thế giới. Chúng ta không thể đánh giá ẩm thực Mỹ chỉ dựa trên một vài món ăn nhanh mà chúng ta biết. Hãy thử khám phá và trải nghiệm ẩm thực Mỹ, quý vị sẽ thấy nó rất ngon và đa dạng và hiểu rằng những hiểu biết của chúng ta về ẩm thực Mỹ là rất hạn chế.

Kết luận

Tại hạ tạm kết phần này bằng một câu nói của một người bạn Mỹ: “You are what you think you are”. Tức là chúng ta sẽ trở thành những gì chúng ta nghĩ. Ở các phần sau, tại họ sẽ nói thêm nhiều về các ngộ nhận khác của người Việt về Mỹ chẳng hạn như: “Về VN sướng hơn”, “Ở Mỹ cực như trâu”, “Ở Mỹ không có Tết”, “Ở Mỹ không có bạn bè”… v.v. để giúp quý vị có cái nhìn khách quan hơn về cuộc sống ở Mỹ và thay đổi tư duy của mình.