Lịch sử của tiệm hớt tóc

Nghề hớt tóc có lịch sử lâu đời và phát triển qua nhiều giai đoạn. Trong thời Trung Cổ, tiệm hớt tóc thường là nơi kết hợp giữa cắt tóc và các dịch vụ y tế đơn giản. Người thợ cắt tóc phải thực hiện những việc kỳ diệu hơn rất nhiều so với hiện tại. Ngoài việc cắt tóc, cạo râu, họ còn thực hiện các ca phẫu thuật, thực hiện lấy máu và đỉa, thậm chí cả việc nhổ răng. Từ đó, họ còn được gọi là “bác sĩ phẫu thuật cắt tóc”.

Nghề làm tóc ở Hoa Kỳ

Các bác sĩ phẫu thuật cắt tóc đã thành lập các hội lớn như Worshipful Company of Barbers ở London. Họ được trả công cao hơn các bác sĩ phẫu thuật cho đến khi các bác sĩ phẫu thuật được điều động đến phục vụ trên tàu chiến của Anh trong các trận hải chiến. Nhiệm vụ của họ rất đa dạng, từ nắn bóp cổ, làm sạch tai và da đầu, làm tiêu nhọt và lỗ rò, đến việc lấy các u nang…

Ở Hoa Kỳ, các tiệm cắt tóc không chỉ là nơi kinh doanh mà còn là biểu tượng của sự phát triển kinh tế và văn hóa của người Mỹ gốc Phi. Ban đầu, các tiệm cắt tóc này chủ yếu phục vụ cho những người đàn ông da trắng giàu có. Nhưng vào cuối thế kỷ 19, họ mở rộng hoạt động và phục vụ cả cộng đồng người da màu.

Các tiệm làm tóc như trung tâm xã hội quan trọng trong một số nền văn hóa, nơi được lựa chọn cho các chiến dịch giáo dục đặc biệt. Một số dự án như xóa mù chữ của Hoa Kỳ đã thiết lập trạm đọc sách tại các tiệm cắt tóc để khuyến khích văn hóa đọc của người Mỹ gốc Phi. Các nhà nghiên cứu về sức khỏe cộng đồng cũng sử dụng các tiệm làm tóc như nơi giáo dục về giới tính.

Cây cột ba màu xanh-trắng-đỏ

Sau sự mở rộng của đế chế La Mã, phong cách tóc ngắn trở nên phổ biến khắp thế giới. Tuy nhiên, khi Đế chế La Mã sụp đổ, tóc và râu dài lại trở lại thịnh hành, tạo ra những thách thức mới cho các thợ làm tóc.

Năm 1163, Giáo hoàng Alexander III ra lệnh cấm các linh mục hành nghề cắt tóc. Các thợ cắt tóc nhận thấy đây là một cơ hội và bắt đầu cung cấp dịch vụ này. Để quảng cáo, họ đặt bát đựng máu ở cửa sổ tiệm. Tuy nhiên, điều này gây ra sự hoảng sợ và không đảm bảo vệ sinh nên đã bị cấm vào năm 1307. Các thợ cắt tóc sau đó chuyển sang treo một miếng vải dính máu bên ngoài tiệm dần dần nó lại được thay thế bằng những cây cột xoắn ốc màu đỏ và trắng cho thân thiện hơn và đảm bảo vệ sinh hơn. Có tên gọi là barber pole.

Đây chính là nguồn gốc của biểu tượng cột trụ cắt tóc (barber pole) ngày nay.

Barber pole truyền thống ở Châu Âu thường có sọc màu đỏ và trắng, trong khi ở Mỹ lại có 3 màu đỏ, trắng và xanh.

Ý nghĩa màu sắc:​

• Màu đỏ: Tượng trưng cho máu và sự sống, cũng có thể liên tưởng đến sự mạnh mẽ và nam tính.
• Màu trắng: Tượng trưng cho sự sạch sẽ, tinh khiết, và cũng có thể liên tưởng đến sự lịch lãm.
• Màu xanh lam: Màu xanh lam được thêm vào sau này, Có nhiều giả thuyết về màu xanh này, có người cho rằng đó là những đường tĩnh mạch đã bị rạch để lấy máu, một số khác thì nghĩ rằng màu xanh thể hiện sự tôn kính đối với màu sắc quốc kỳ của Mỹ.

Dù có nguồn gốc từ châu Âu, biểu tượng cột trụ sọc xanh đỏ trắng đã trở thành một phần của văn hóa Mỹ và được sử dụng rộng rãi trong ngành cắt tóc.

Nghề tóc ở Việt Nam

Nghề làm tóc ở Việt Nam bắt đầu từ thời Pháp thuộc, với phong trào cắt tóc ngắn vào năm 1905. Dù chưa rõ thời điểm chính xác, nhiều người cho rằng nghề tóc bắt nguồn từ làng Kim Liên, Hà Nội, nơi người dân có truyền thống “bắt vít thiên hạ”. Thầy Tả Ao được xem là người dạy cắt tóc sớm nhất. Hàng năm, dân làng Kim Liên lại tề tựu tại đình làng để tri ân tổ tiên vào ngày 15, 16 tháng 3 âm lịch.